Vervormbaarheid van roestvast staal

Roestvast staal wordt in tal van uitvoeringsvormen van warmtewisselaars toegepast. Er wordt in dat soort gevallen een beroep gedaan op de weerstand van het materiaal tegen de milieus waarmee de betreffende warmtewisselaars in aanraking komen, waarbij de geringere warmtegeleidbaarheid op de koop toe wordt genomen. Het is dan ook een groot geluk dat roestvast staal zich zo makkelijk laat vervormen en verbinden. Toch zijn er een aantal aspecten die roestvast staal onderscheiden van koolstofstaal en daarmee moet bij de fabricage van warmtewisselaars terdege rekening worden gehouden. Hier zal de aandacht worden gericht op vervorming van roestvast plaatstaal ten behoeve van platenwarmtewisselaars.

E.R. de Kater

Vergeleken met koolstofstaal vertoont roestvast staal de volgende kenmerken:
- grotere sterkte;
- hogere gevoeligheid voor deformatieharding;
- sterkere neiging tot aanlassen of vreten bij bewerking met gereedschappen;
- lagere warmtegeleiding;

Legeringskeuze

Men komt tot een legeringskeuze op basis van een beoordeling op vervormbaarheid en op het vermogen dat voor het vervormen nodig was. Austenitisch en ferritisch roestvast staal is vrijwel zonder uitzondering goed geschikt voor alle mogelijke bewerkingen. Van het martensitisch roestvast staal worden echter alleen de typen 403, 410 en 414 in het algemeen aanbevolen voor koudvervormingstoepassingen.
Het hogere koolstofgehalte van de overige martensitische types vormt een aanzienlijke beperking van hun koudvervormbaarheid; deze staaltypes worden soms warmvervormd. Warmvervormen kan ook met profijt bij
de andere roestvaststaaltypen worden toegepast in moeilijke toepassingen.