Lage temperatuur thermochemische oppervlaktebehandeling van roestvast staal; Van wetenschap naar technologie
Onderstaand artikel beschrijft de fundamentele wetenschappelijke aspecten van lage temperatuur thermochemische oppervlaktebehandeling van roestvast staal.
Thomas L. Christiansen, Thomas S. Hummelshøj and Marcel A.J. Somers
Technical University of Denmark
Department of Mechanical Engineering,
Kemitorvet b. 204
DK 2800 Kgs. Lyngby
1. Inleiding
Roestvast staal is een veel toegepast materiaal daar waar corrosievastheid van belang is. De corrosiebestendige aard van roestvast staal vindt zijn oorsprong in de aanwezigheid van het legeringselement Cr, dat een zeer stabiele passieve laag vormt die het staal beschermt. Helaas is roestvast staal gevoelig voor intensieve slijtage, bijv. vreten, dat een bredere toepassing van het materiaal belemmert en dat tot problemen in bestaande toepassingen kan leiden.
In de vroege en midden tachtiger jaren werd ontdekt dat het mogelijk is grote hoeveelheden stikstof of koolstof in roestvast staal op te lossen bij lage temperatuur. Deze ontdekking viel samen met de komst van plasma technieken voor nitreren/carboneren en werd daarom - in zekere mate – met deze technologie verbonden. De resulterende oppervlakte- structuren van op lage temperatuur behandeld roestvast staal bleken uitzonderlijk slijtvast en de corrosiebestendigheid was onveranderd of zelfs verbeterd. Het microstructurele kenmerk dat verantwoordelijk is voor de zeer uitzonderlijke combinatie van uitstekende corrosie- en slijtage eigenschappen, wordt in het algemeen aangeduid met de benaming S-fase of geëxpandeerde austeniet, γN. De benaming S-fase is principiëel onjuist aangezien geen nieuwe fase gevormd wordt maar nog immer austenitisch is,wel of niet geëxpandeerd. In de navolgende tekst wordt de naam “geëxpandeerde austeniet” daar waar mogelijk vervangen door expanite.
Expanite ontstaat als grote hoeveelheden atomaire stikstof en / of koolstof worden opgelost in roestvast staal bij temperaturen onder ongeveer 450°C voor stikstof en 550°C voor koolstof. Deze...