Roestvast staal en zuurstof
Dit artikel gaat dieper in op de rol van zuurstof, en op de passieve chroomoxidelaag op roestvast staal.
Jan Heselmans, Corrodium BV, Voorzitter NACE Benelux
Inleiding
Een onzichtbare transparante chroomoxidelaag bepaalt de corrosieweerstand van roestvast staal. Dankzij deze laag gedraagt RVS zich als een passieve legering in vele omgevingen zoals de meeste watertypes, salpeterzuur, loog, en vele chemicaliën, dranken en voedingsmiddelen. Daarnaast maakt deze laag, welke in feite een keramisch materiaal is, roestvast staal tot het meest hygiënische materiaal na glas, waardoor de legering bijzonder populair is bij de voedingsmiddelenindustrie en farmaceutische industrie. Dikwijls wordt gesteld dat roestvast staal zuurstof nodig heeft om deze beschermende passieve laag in stand te houden, maar dit is maar ten dele waar omdat zuurstof ook vaak de motor is achter corrosievormen zoals putcorrosie en spleetcorrosie. Dus in een zuurstofvrij neutraal milieu zal corrosie van roestvast staal niet optreden.
Zuurstof als beschermend medium
Zuurstof helpt corrosie van roestvast staal te voorkomen. Hoe werkt dit proces? De bescherming vindt plaats dankzij de vorming van een chroomoxidelaagje, dat wordt gevormd uit chroom, zuurstof en water. Deze laag is slechts 12 nanometer (0,000001?mm) dik, transparant en volledig gesloten. Het ontstaan van de laag noemt men passivatie, een proces dat pas plaatsvindt bij een minimum chroomgehalte van 10,5%. Om die reden is dit ook de definitie van roestvast staal: Roestvast staal is een ijzerlegering met minimaal 10,5% chroom (zie afbeelding 1). Als men de beschermende laag met een pannensponsje verwijdert, dan ontstaat vanzelf binnen 1-24 uur een nieuwe laag door ‘repassivatie’ (zie afbeelding 2). In een niet te corrosieve omgeving herstelt roestvast staal zich dus van nature.
Chroom speelt derhalve de belangrijkste rol bij de corrosiebescherming van roestvast staal. De invloed van nikkel is veel kleiner, zie ook het kleine...