Aquatech Watersnijtechniek excelleert in haakse sneden en scherpe hoeken
Flow IFB 3618 Dynamic Waterjet voor complexe uitdagingen
Aquatech Watersnijtechniek was het eerste Nederlandse bedrijf dat een IFB 3618 Dynamic Waterjet systeem aanschafte. Ten opzichte van de conventionele waterstraalsnijtechniek biedt deze waterstraalsnijmachine van Flow International Corporation de mogelijkheid om grote materiaaldiktes met een hogere nauwkeurigheid te snijden. Conische afwijkingen behoren daarmee tot het verleden.
Door Myriam Borghuis
Aquatech Watersnijtechniek bestaat sinds 2004 en is gestart in het pand aan de Kade 56 in Hardinxveld-Giessendam. Directeur is Ahmed Cinar. ‘In Nederland ben ik als eerste begonnen met het IFB 3618 Dynamic Waterjet systeem, een vrij exclusieve waterstraalsnijmachine van Flow. De start van dit bedrijf heb ik zelfs laten afhangen van de lancering van deze machine’, geeft hij aan. Inmiddels is het bedrijf gegroeid van één naar vijf man personeel. Alle medewerkers, zowel de werkvoorbereiders, de tekenaars en machineoperators, zijn multidisciplinair inzetbaar.
Ook de bedrijfsruimte is uitgebreid; het oude kantoor is betrokken bij de werkplaats. Cinar: ‘We hebben er een verdieping bij gehuurd en daar is nu het kantoor. Dat was nodig omdat we onlangs een tweede waterstraalsnijmachine hebben aangeschaft.’
Het gaat om kostbare machines. Cinar: ‘Aquatech maakt daarbij gebruik van een moderne 5-assig aangedreven dynamische snijkop. Het voordeel daarvan is het naadloos inzetten van andere delen. Bijvoorbeeld wanneer een product een complexe vorm heeft om op te kunnen spannen in een machineklem, snijden we een opspanmal met de buitenomtrek van het product.’
Aquatech opereert dan ook in de betere kwaliteitsmarkt, waar meer bijzonder snijwerk wordt vereist. Zoals scheepsbouw, machinebouw, automobielindustrie en vliegtuigbouw. Cinar: ‘Als het maar gaat om heel specifieke, nauwkeurige en complexe bewerkingen, die je minder makkelijk met gewone machines kunt snijden. Bijvoorbeeld platen met veel gaten, waar de haakse sneden belangrijk zijn, daar zijn we goed in.’
De IFB 3618 Dynamic Waterjet(r) bewijst bij complexe uitdagingen zijn waarde.
Brede kennis en ervaring
Cinar heeft een brede ervaring met watersnijden opgedaan bij meerdere bedrijven op verschillende afdelingen. Maar er was niet altijd ruimte voor verdere ontwikkeling, waardoor hij zich beperkt voelde. ‘En zo kwam de interesse om zelf een bedrijf te starten, waar ik op meerdere disciplines aan de slag kon, zeker toen ik nog alleen werkte. Zo kon ik al mijn kennis, creativiteit en vaardigheden in één bedrijf stoppen. Die veelzijdigheid trok mij aan. Ik heb daarvoor lange tijd marktonderzoek gedaan, me verdiept in de verschillende waterstraalmachines en een bedrijfsplan opgesteld. En waarom deze waterstraalsnijtechniek? Ik wilde toch met iets nieuws komen. Daarom heb ik gewacht tot de lancering van deze machine. Een forse investering, maar de bank zag wel fiducie in mijn plannen, ondanks we toen ook net in een crisistijd zaten.’
IFB 3618 Dynamic Waterjet veelzijdige machine
Cinar heeft zich uitgebreid laten voorlichten en zag testen in Duitsland, waar deze Amerikaanse machines worden vermarkt. ‘In Nederland had toen nog niemand zo’n systeem, waardoor ik gelijk een voorsprong had. Met al zijn mogelijkheden was deze machine zijn tijd ver vooruit.’ De Flow Dynamic Waterjet kan heel precies haaks snijden, scherpe hoeken en perfecte ronde gaten maken. En wel op zo’n manier dat de onder- en bovenkant van de snede exact dezelfde haakse stand hebben, dus conische afwijkingen behoren tot het verleden. Cinar: ‘Bij traditionele bewerkingen kunnen bij hoge snelheden conische afwijkingen in de snijcontour van grote materiaaldikte voorkomen, maar met deze machine kunnen deze worden gecompenseerd door de stand van de snijkop. Deze wordt constant dynamisch aangepast. Door een actieve tolerantiecontrole optimaliseert de software de controle van de binnen- en buitenhoek, ook bij grote materiaaldiktes.’
Cinar geeft aan dat Flow voor haar machines een eigen software inzet: ‘Flowmaster® is een intelligente software, die kan worden ingezet voor de vijf-assige aansturing van de Dynamic Waterjets. De programmeur moet de parameters als materiaalsoort, materiaaldikte en de gewenste snijkwaliteit voor de betreffende geometrie invoeren en dan genereert de software zelf het snijprogramma. Bijvoorbeeld ook bij het snijden op hoge snelheid van een buitenhoek. De software berekent in welke stand de snijkop moet staan om een kegelvormig snijbeeld te voorkomen. Verder heeft de IFB 3618 Dynamic Waterjet een open structuur en een verrijdbare bedieningsconsole. Daardoor kunnen we het proces vanuit alle posities volgen en besturen.’
Ahmed Cinar, directeur Aquatech Watersnijtechniek.
Wanneer een klant zelf niet de mogelijkheden heeft, kan Aquatech ook gaten tappen, ruimen en verzinken. Cinar: ‘Deze kleine nabewerkingen doen we wel, maar draaien en frezen niet.
We blijven natuurlijk heel goed naar de klant luisteren. Als zich een blijvende vraag voordoet, kunnen we altijd nog zien of wij de klant daarin tegemoet kunnen komen.’
Meedenken met de klant uiterst belangrijk
‘Ons concept is uniek, maar we kunnen nog meer omdat we een heel brede achtergrond hebben’, geeft Cinar aan. De technische kennis, knowhow op het gebied van programmering enzovoort kan worden ingezet ten dienste van de klant. Maar ook kennis van tekenen en advisering is belangrijk. ‘Je kunt met de klant vanaf het ontwerp meedenken hoe hij zijn product economischer kan maken. Door dat meedenken met het ontwerp neem je ook werk van de klant weg. Vlakken, die vroeger werden gefreesd of waar werd geboord, snijden wij nu. Die kennis is belangrijk.’
Na het waterstraalsnijden moet het deel kort drogen.
Hoge snijkwaliteit voor breed gamma materialen
Cinar heeft sinds kort een tweede Dynamic Waterjet-machine staan. ‘Met de ene machine kunnen we stukken snijden tot een lengte van 4.000 mm. Met de nieuwe kunnen we zelfs tot een lengte van 6.000 mm snijden, wat gebeurt met een waterdruk van circa 4.000 bar.’ Materialen, die Aquatech Watersnijtechniek kan verwerken, zijn metalen, zoals staal, RVS en aluminium in diverse legeringen. Verder kunststoffen, natuursteen, keramiek, rubbersoorten, cel- en schuimstoffen, hout, glas, kruk en composiet. ‘In feite kunnen we alle mogelijke materialen snijden. Voor wat betreft een aantal metalen en kunststoffen hebben we de meest voorkomende hier ook op voorraad.‘
Het grootste halffabricaat, dat bij Aquatech Watersnijtechniek is gemaakt, was een flexibele lasmal: ‘De uitdaging bij deze grote plaat werd gevormd door de vele gaten volgens een bepaald patroon. In die gaten kunnen schotten flexibel worden ingezet, afhankelijk van de lasopdracht.’ De kleinste onderdelen, die worden gemaakt, zijn tandwieltjes met een vertanding van 1 mm. ‘Kleiner dan dat kan niet, want alleen de straaldikte is al 1 mm, dus de kleinste producten zijn die met een radius van een halve millimeter.’
Strakke logistiek voor efficiënt werken
De machine beschikt over een ver doorgevoerde automatisering. Cinar: ‘Bij een opdracht moet de operator de juiste plaat op de machine plaatsen en daarbij het juiste programma laden. Alle parameters zijn in het programma opgenomen zoals het soort materiaal, de dikte en de snijkwaliteit. De rest regelt de machine zelf.’
Uiteraard moet je een brede achtergrondkennis en –ervaring hebben om met deze geavanceerde machines te kunnen werken. ‘En verder hebben we geen grote, gerobotiseerde verwerkingsstraat, wel is er een hele routing uitgezet’, zegt Cinar. ‘Een goed georganiseerde logistiek is daarbij belangrijk. Daar zijn we heel sterk in. Onze medewerkers zijn uitstekend op elkaar ingespeeld en kunnen heel efficiënt werken.’
Een uitspraak van Cinar is dan ook: ‘Je hoeft niet heel erg hard te werken, als je maar slim werkt.’
Tijdens de bewerking op de machine wordt de voor- en naverwerking zo economisch mogelijk geregeld. Die logistieke handelingen gaan handmatig omdat het in de meeste gevallen om unieke stukken gaat. Daarnaast is waterstraalsnijden geen bijzonder snel proces. Cinar: ‘Het is niet zo dat de onderdelen van de machine afvliegen, zoals bijvoorbeeld bij stansen en lasersnijden. Dat geeft de technicus tijd om andere dingen te doen.’ Een verwerking kan in één minuut klaar zijn, maar het kan ook tot twintig uur duren, afhankelijk van de grootte en de complexiteit van het te bewerken deel.
Verschil tussen waterstraalsnijders en de Flow Dynamic Waterjet
Cinar legt het effect van een gewone waterstraal uit ten opzichte van die van zijn machines. Een waterstraal, die naar beneden is gericht, wordt onderaan dunner, waardoor dus eigenlijk een schuine kant zou kunnen ontstaan. ‘De afname van de straal is, zeg, van 1 millimeter naar 0,2 millimeter, omdat er geen tegendruk meer is en de straal zijn energie kwijt raakt. Afhankelijk van het materiaal weet de machine hoeveel hij moet bijstellen om toch een haakse kant te krijgen.’ Daarbij richt de straal zich aan de productkant haaks en bij de afvalkant gaat het schuin naar beneden. Zeker bij bochten luistert dat alles heel nauw. De machine kan ook daar het verloop corrigeren, waardoor de radius van de straal boven en onder gelijk is. ‘Daarom kunnen wij heel precies cilindrische gaten maken en deze kunnen direct getapt of geruimd worden. Dus het grootste verschil tussen een traditionele en de Dynamic Waterjet van Flow is de grote maatnauwkeurigheid van de laatste, boven en onder, en de haakse sneden ook in een binnen- en buitenbocht van het werkstuk. De dynamische kop kun je softwarematig aanpassen. Met een meetklok kun je de straalbuis uitklokken en in de computer aangeven wat de afwijking is, waarna die wordt gecorrigeerd. Zodat wij dan toch die rechte sneden krijgen.’
Aandachtspunten
Aquatech heeft specialistisch klanten met specialistische producten. Door een goede spreiding in het afzetgebied en een hoge mate van flexibiliteit van de medewerkers binnen Aquatech kan het bedrijf zich goed staande houden. Gevraagd naar het waterverbruik, blijkt dat wel mee te vallen. Cinar: ‘Ongeveer 3 liter per minuut. Het water kunnen we niet hergebruiken, het afvalzand wordt afgevoerd door een afvalverwerker, die dat weer recyclet.’
Aandachtspunten bij watersnijden liggen bijvoorbeeld bij gelamineerde materialen. Cinar: ‘Dan heb je te maken met verschillende hardheden in één plaat en moet je uitkijken dat je niet in één keer de volle laag geeft. Met een lage druk en minder zand prik je in feite de gaatjes voor.’ Ook de lijmlaag kan problemen geven. Door het water gefaseerd, op de juiste snelheid in te zetten, kun je dit soort problemen voorkomen. De machine heeft een waarschuwingssysteem. Cinar: ‘Als hij minder water of zand krijgt dan volgens het programma benodigd, stopt hij automatisch. De operator kan dan nog tijdig bijstellen, voordat het materiaal kapot wordt gesneden. Als de snijkop een niet ingegeven contact registreert, stopt het programma ook. Hij moet de juiste weerstand voelen. Stel, er is een gat gesneden en de binnenkant van het gat is op een of andere manier naar boven gekomen, bijvoorbeeld omdat een product schuin is gaan hangen. De straalbuis botst tegen het product aan, terwijl hij die weerstand niet herkent. De machine krijgt dan direct een signaal dat er iets niet klopt’ en stopt.
Bij het waterstraalsnijproces kunnen diverse abrasieven worden gebruikt. Bij Aquatech Watersnijtechniek, is dit puur woestijnzand. Cinar: ‘Met dat fijne zand kunnen we mooie, strakke producten snijden. En onze klanten zijn uiterst tevreden over deze kwaliteit.’
Na het waterstraalsnijden moet het deel kort drogen.
Flexibiliteit en leverbetrouwbaarheid
Aquatech kan zich gelukkig prijzen met een vaste klantenkring in deze nichemarkt. Daarnaast werkt de mond-tot-mondreclame goed. Cinar is trots op zijn bedrijf: ‘Wij hebben een lange ervaring met waterstraalsnijden en staan bekend om onze leverbetrouwbaarheid. Verder om onze uitstekende kwaliteit en de grote mate van flexibiliteit. Wij willen altijd meedenken met de klant. Ook als een klant in nood á la minute een bepaald deel nodig heeft. Afhankelijk van de grootte en het aantal, zorgen wij ervoor, dat er ruimte is om dat deel direct te maken, zodat de klant weer verder kan. Wij snappen hoe belangrijk dat kan zijn. Wij hebben van de meeste materialen altijd wel één of meerdere platen liggen. Zo kun je ook heel snel inspelen op een vraag van de klant.’
Mooi voorbeeld van een complexe uitdaging.
Meer bekendheid voor Dynamic Waterjet-techniek
Aquatech heeft zelf enkele dingen verbeterd aan de machine, waardoor de Dynamic Waterjet van Flow nog beter werkt. ‘De machine is zijn tijd ver vooruit’, vindt Cinar. ‘In principe kent deze machine geen beperkingen. Voor alle materialen, die nu beschikbaar zijn, kan hij uitstekend ingezet worden.’ Daarbij vraagt het ene materiaal wel meer aandacht dan het ander. Cinar: ‘Wij concentreren ons met name op technische, industriële materialen, waaronder veel metalen en kunststoffen. Belangrijk daarnaast is dat je met eerlijke materialen als zand en water werkt en dat er geen thermische belasting van het werkstuk optreedt.’
Het blijkt dat er nog genoeg bedrijven onvoldoende bekend zijn met deze techniek. Cinar: ‘We willen de werkvoorbereider meegeven, dat waterstraalsnijden, zeker deze vorm, een uitstekende techniek is om mooi haaks gesneden producten te kunnen leveren. Overigens merken we wel dat bij het ontwerpen er nu vaker rekening wordt gehouden met toepassing van de techniek waterstraalsnijden.’