CBAM brengt nieuwe kansen voor EU-Roestvast Staalschroot
02 juli 2025 - Er is licht aan het einde van de tunnel voor de Europese roestvaststaalschrootmarkt. De volledige implementatie van CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) zou wel eens de katalysator kunnen zijn die zorgt voor een langverwacht prijsherstel nog voor het einde van 2025. De cijfers liegen er niet om: MEPS's Europa Gemiddelde prijs voor grade 304 roestvaststaalschroot zakte de afgelopen zes maanden met 7,4%. Nog pijnlijker is de jaar-op-jaar daling van 22,6% in juni. Marktspelers rapporteren dat aanbiedingsprijzen inmiddels een meerjarig dieptepunt hebben bereikt.
Door: de redactie
Perfecte storm van uitdagingen
Wat heeft geleid tot deze dramatische neerwaartse spiraal? De oorzaken zijn veelzijdig en complex. Ten eerste speelt de Amerikaanse beslissing om staalimporttarieven te verdubbelen naar 50% een significante rol in het verstoren van internationale handelsstromen. Daarnaast verwachten experts dat Europa's staalvraag verder zal afnemen tijdens de traditioneel rustige zomerperiode. Maar de werkelijke uitdaging liegt dieper. Europese roestvaststaalproducenten hebben zich massaal gewend tot goedkope alternatieve grondstoffen. Ze importeren in een rap tempo roestvaststaal plaat, gedreven door krappe winstmarges die hen dwingen creatieve productieoplossingen te zoeken.
Energiekosten drukken zwaar door
Europa's energiekosten vormen een bijzonder pijnpunt. De groothandelsenergieprijs steeg met meer dan 15% naar €92,29 per megawattuur, een forse sprong vanaf het 13-maands dieptepunt van €80,10 in april. Deze stijging ondermijnt drastisch het concurrentievermogen van Europese fabrieken tegenover goedkope Aziatische importen. Veel marktspelers vrezen dat de prijzen in juli nog verder zullen oplopen.
Indonesische concurrentie wint terrein
ISSB-cijfers onthullen een opvallende trend: EU-import van RVS plaat schoot omhoog met 43,6% jaar-op-jaar naar 42.539 ton in de eerste twee maanden van dit jaar. Herwalsen is een levensvatbare vervanger geworden voor traditionele EAF-gebaseerde roestvaststaalproductie. Deze ontwikkeling volgt op een al indrukwekkende stijging van 20,7% in 2024. Indonesië speelt hierin een steeds prominentere rol. Hoewel het Verenigd Koninkrijk nog altijd de grootste leverancier blijft met 201.229 ton van de totale 263.967 ton in 2024, maakt Indonesië indruk. Via Italië kwamen vorig jaar maar liefst 60.446 ton Indonesische platen de EU binnen, voornamelijk in juli, september en november. De eerste twee maanden van dit jaar bevestigen deze trend met nog eens 19.934 ton via Italië in februari alleen.
CBAM als gamechanger
Hier komt CBAM om de hoek kijken. Vanaf 1 januari zullen emissie-gebaseerde belastingen worden geheven op importen van roestvaststaal platen en -blokken. Hoewel betalingen pas in 2027 hoeven te worden voldaan volgens herziene Europese Commissie voorstellen, zal de impact onmiddellijk voelbaar zijn.
Cruciaal detail: roestvaststaalschroot valt buiten CBAM's reikwijdte. Dit creëert een uniek concurrentievoordeel voor recycling staalproducenten. De vraag naar roestvaststaalschroot zal toenemen, zowel van EU-producenten als exporteurs naar de regio, wat opwaartse prijsdruk genereert. De Commissie zal in het derde kwartaal landspecifieke benchmark koolstofemissies bekendmaken. Deze bepalen de exacte CBAM-belastingniveaus voor roestvaststaalimporten.
Toekomstperspectief
Daarnaast komen er mogelijk nieuwe strategieën om staalproducenten toegang te geven tot betaalbare energie. Ook een handelsmaatregel om schrootexporten te controleren behoort tot de mogelijkheden. Beide stonden in de Steel and Metals Action Plan die de Commissie in maart publiceerde. De sleutel tot succes? Binnenlands roestvaststaalschroot zal alleen in waarde stijgen als Europese producenten weer voldoende vraag genereren. CBAM moet dan net zo effectief zijn in het beperken van afgewerkte staalimporten als in het aanpakken van de goedkope platenimporten die nu bepaalde producenten overeind houden.